Zombiler

ZOMBI BILIMI

Herhalde kontrol etmesi ve oldurmesi daha kolay oldugu icin zombiler olu olmayan kuzenleri vampirlerin saygilarini hicbir zaman elde edemediler. Bu fenomen bilime kadar uzanmistir: zombi arastirmalari daha az cazibeli bir alan olarak dikkate alinmis ve fon sozkonusu oldugunda surekli olarak vampir arastirmalarinin gerisinde kalmistir.1911′de asinin gelismesinden bu yana zombi tehlikesi cokca azaltilmistir. Cogu uzman bugunun dunyasinda olabilicek bir zombi patlamasinin vampir patlamasindan daha olasi olduguna inaniyor.

Virus:

Zombi virusu vampir virusu gibi Mononegavirales familyasindan gelmektedir. Bu virus esasen Ixodidae familyasinin kenelerinden yayilmistir. Tropik iklimlerde ortaya cikan cok sayidaki patlamalara bu keneler sebep olmaktadir. Zombi vebasinin yayilma dogasi genelde kaynagin yerine baglidir. Cogu sehre ait vebalar viruslu kenelerin isirmis oldugu agresif sicanlardan yayilmistir. Kirsal kesimde kene dogrudan insanlari isirmakta ya da fare, rakun ve diger hayvanlardan gecmektedir. Vampirlerde de oldugu gibi virusun bulasmis oldugu insanlar onu tukuruklerinden digerlerinin kandolasimina isirikla gecirirler.

Hastaligin Asamalari :

Zombi degisim asamalari vampirlerde olanla ayni olmakla birlikte iki ana farki vardir: zombilerde hucum eden semptomlar ve degisimler daha hizli meydana gelir ve gunduz gece deviriyle bir iliskisi yoktur.

1. Asama : Bulasma : Zombi enfeksiyonunun belirtileri cok cabuk meydana gelir : kurban, 1 yada 2 saat icinde basagrisi, ates, soguk alginligi ve griple alakali hastaliklarin belirtilerini gosterir.Zombie enfeksiyonlari vampirlerinkinin yarisi kadar , asinin %100 etkisi oldugunda, cogunlukla 3-6 saat arasi surerler.

2. Asama : Koma : Zombi komalari vampir komalarindan oldukca kisadir. Fizyolojik degisiklikler (yavas nabiz, sig nefes alma) benzerlik gosterirken, koma sadece 4-6 saat arasi surer. Sadece cok genc ve cok yaslilar zombi komasindan sag cikamazlar. En genc bulunmus zombi 5, en yaslisi da 90 yasindadir. Vampirlerde oldugu gibi, enfeksiyonun 2. asamasinda idare edildiginde asi %50 etki gosterir. Kurban komada ne kadar uzun kalirsa asi da o kadar az etkili olur.

3. Asama : Donusum : Zombiler komalarindan katatonik durumda uyanirlar. Avlarini ararlarken cogu uyariciya karsi tepkisizdirler. Vampirlerde oldugu gibi alisma donemi yoktur; bir zombie, degisimin ardindan hemen avlanmaya baslar.

Zombi Biyolojisi

Katatonik durumlarindan dolayi artan bilimsel arastirmalara katkida bulunucak kisisel taniklik sunamazlar. Bundan dolayi zombiler hakkinda bildigimiz hersey deneysel delillere dayalidir. Zombi virusu bulasmis bir insan, butun degisimleriyle vucut fonksiyonlarinin zombi ihtiyaclari icin hizmet ettigi (avin yerini tespit et, avi yakala ve beslen) tek amacli bir av makinesine donusur. Sonucta zombilerde meydana gelen degisiklikler vampirlerdekine gore daha kisitlidir ve esasen sinir sistemi ve kas/iskelet sistemini etkiler.

Beyin/Sinir Sistemi : Zombie sinir dokusu, insanlarda olmayan, tekrar meydana getirebilme ozelliklerine sahip olduklari icin bu sistem, arastirmacilar tarafindan buyuk ilgi gorur.

1. Beyin : Hayatta kalmalari icin cok bir onem tasimadigindan, zombiler muazzam beyin dokusu kayiplarinda da hayatta kalabilirler.

2. Omurga/Sinir Sistemi : Zombiler, merkezi sinir sistemlerinde olusabilicek onemli travmalara dayanma kabiliyeti sergilenmislerdir.

3. Dopamin : Yasayan etin yaydigi koku, adrenalin benzeri sinir ileticilerin buyuk bir kismini zombinin beynine dogru harekete gecirir.

Duyu Organlari : Bir zombinin guclu koku duyusu, diger duyularinin zayifligini telafi eder.

1. Gorus : Kornealarindaki bozulma yuzunden zombiler agir derecede miyopturlar.Ilave olarak da renk korudurler.

2. Isitme : Degisimin bir kac haftasinda zombiler sagirlasirlar.

3. Koku Alma : Zombiler vampirlerden bile daha fazla alici hucreye sahiptirler. Eger ruzgar dogru sekilde eserse, birkac mil otede bulunan insanlarin kokusunu alabilir.

Dolasim Sistemi : Sarjorunu bir zombinin ustune bosaltmis herhangi bir insan diyebilirki: zombiler olumune kanamazlar.Dolasim adaptasyonlari, herhangi bir insani oldurcek yaralarda bile hayatta kalmalarini saglar.

- Kan : Zombi kani, kalin ve siyahdir.Bu yuzden zombi petrolu denir.

- Kalp : Vampirler gibi zombi kani da, kalp yerine iskeletimsi kaslar sayesinde dolasir.

Vucut Isisi : Zombilerin vucutici sicakliklari 9-10 derece arasinda olmakla beraber, bu sicaklik onlari vampirlerden biraz daha sicak kilmaktadir. Buna sebep olan da zombilerin etinin icinde bulunan cesitli parazitlerin yaydigi isidir ve bu fenomen zombilerin serin havada buhar cikarmalarina neden olur.

Adalesel/Iskeletsel Sistem ve Bag Dokusu : Zombiler kati eklemlere sahipdirler ve yavasdirlar; hizli kosmak yerine surunerek hareket ederler, fakat ayni zamanda o kadar gucludurler ki mengene gibi sikabilir ve isirarak bir metali desebilicek ceneye sahiptirler.

1. Kaslar/Bag Dokusu : Zombi kas lifleri yogunlasir ve naylon ip sabitligine ulasirlar.Baglar ve tendonlar kalinlasir.

2. Iskeletsel Sistem : Zombi cenesinde onemli degisiklikler meydana gelir.Ekstra kemik, daha buyuk cigneme kaslarina baglanti noktasi yaratmak icin alt cenenin ustunde tortulasir. Bu adaptasyonlar, zombinin kemik ve kafatasini isirip besinlerine (beyin, kemik iligi) ulasmasini saglar.

3. Dis : Zombi disleri, cene tarafindan onlarin uzerinde sarfedilen guclere alisik degillerdir. Disleri kirilir ve dokulur; deliklerden de sulu camur benzeri zombi kani sizar.

Sonunda butun disleri gider ve zombi, aciga cikmis cene kemikleriyle cignemek zorunda kalir.

4. Sac : Uzun yasayabilen zombiler butun saclarini kaybederler.

5. Deri : Donusumden kisa bir sure sonra curume basgosterir. Deri, kayisimsi bir hal alir ve curumeye yuz tutar.

Yaslanma ve Omur Beklentisi : Zombi hayati hakkindaki en buyuk ironi, doymak bilmeyen bir sekilde beslenmelerine ragmen, onlarin uzerinden de beslenenler vardir. Bir zombi vucudu, petri kabi gibi bakteri ve mantardan, kurtcuk ve karincaya kadar herseye evsahipligi yapmaktadir. Sonda olusan organik bozulma durumu, her ne kadar bir zombi dehsetverici gorunsede, buruna karsi daha cok kusur islemektedir.

Uzun suren bir ortak yanlis anlama vardir ki, o da zombilerin olumsuz oldugudur. Aslinda, zombilerin genis cogunlugu bir yildan az yasar. Bir zombinin yasini dis gorunusunden belirlemek mumkundur; belirli bir bicimde bozulma seviyelerinden, baska bir deyisle olu bozulmasindan.

- Asama 1 : Deri beneklerle ve acik yaralarla cevrilir.

- Asama 2 : Gozler ve burun curumektedir. Parmak ve ayak parmak kayiplari vardir.

- Asama 3 : Buyuk olcude kemik ve kafatasi aciga cikmis ve eklemli organ kayiplari vardir. Dislerin cogu dokulmus ve bir ya da her iki goz dusmustur.

ZOMBI EFSANELERI

Kitap raflari ve video koridorlari vampir efsanelerine dayali hikayelerle doluyken, nispeten zombilere saygiyla, biraz folklorde bulunmaktadir. Cogu zombi efsanesinin, Afrikali ve Karayipli hurafelerden ortaya cikmasi, cok sayida zombinin dunyanin tropikal bogelerinde oldugu dusunuldugunde sasirtici olmayacaktir.

- Zombiler tekrardan canlandirilmis cesetlerdir.

Kaynak: Bir zombinin kalp atisinin olmayasiyla, gorunuse gore olu olan zombi isirigi kurbanlarinin zombi olarak tekrardan uyanmalari gozlemi.

Gercek: Zit gorunmesine ragmen, zombi virusu bulasmis bir insan zombi olarak yeniden uyanmadan once gercekden olmez.Ek olarak, zombilerin dolasimi iskeletimsi kaslarin elindedir.

- Zombiler olumsuzdur.

Kaynak: Vampirlerde de oldugu gibi, zombi isiriklarinin kurbanlarinin komalardan kalkmalari, yeniden dogus gibi sikca yanlis yorumlanan bir olay olmasi.

Gercek: Cogu zombi bir seneden daha az yasar.

- Zombiler voodoo buyuleri tarafindan yaratilirlar.

Kaynak: Bati Afrikali ve Karayipli kole efsaneleriyle tropikal bolgelerdeki yuksek sayida zombi.

Gercek: Zombiler, bir virusun bulasmasiyla ortaya cikarlar.

- Zombiler beyin yiyicilerdir.

Kaynak: Gozlem.

Gercek: Iyi beslenmis zombiler ayrim yapabilirler.Genelde daha besleyici olan beyini ve kemik iligini yiyip cesedin gerisine dokunmazlar.Bunanla beraber, ac bir zombi geriye sadece kemikleri birakir.

- Zombiler zehirli kimyasallarin yada radyasyonun aciga cikmasiyla ortaya cikarlar.

Kaynak: Sayisiz B tipi filmlerin olay orguleri.

Gercek: Benden sonra tekrar et: Zombiler bir virusun bulasmasiyla ortaya cikarlar.

ZOMBI SOSYOLOJISI

Uzun suredir zombilerin, karsilarindakinin bir zombi olup olmadiklarini belirlemek disinda baska bir sosyal iliskide bulunamadiklari dusunulmekteydi. Durumu daha da kotulestiren katatonik durumlari onlarin deneysel buluslari cesaretlendiricek herhangi kisisel tanikliklarini engellemektedir. Bununla beraber modern arastirmacilar, zombiler arasinda bulunan sasirtici derecede kompleks sosyal duzeni aciga cikartmislardir.

Yeni Donusmus :

Vampirler gibi olmayan yeni donusmus zombiler, ya cok az ya da hic alisma donemi gecirmezler. Hafizalara sahip olabilir ve girebilirler. Yeni donusmus bir zombi evine donmeyi deneyebilir, fakat bu tamamen acligin motive ettigi bir harekettir. Yeni donusmusun yakinlari bazen hastalikli sevdiklerine yardim ediyim derken kendilerini olu olmayana katilmis vaziyette bulurlar.

Suru :

Yol gostermek icin kokunun guclu sezgisini kullanan yeni donusmus zombiler, icgduleriyle diger zombilere dogru yonelirler.Yalniz zombiler cok nadirdir. Zombi suruleri, tipik olarak vampir surulerine gore daha fazladir. Vebanin hucum ettigi gunler icinde zombiler, duzinelerden olusan suruler olustururlar.Vampirler, avlanma kabiliyetlerini iyilestirmek icin suruler olustururlarken, zombiler icin suru halinde avlanmak zararlidir. Onlari belli ettigi gibi, hepsinin beslenmesini zorlastirir.

Zombi arastirmacilari, surulerin, baslica toplum ve ilgi ihtiyaclarini gidermek icin olustuklarina inanmaktadirlar.

Zombilerin avlanmalarindan sonra dinlenme anlari gelir ve o zaman sevgi kanitlari gosterirler.Toplanirlar ve birbirlerine karsilikli dinlenirler.Cocuk zombilere ozel bir sicaklik gosterirler.Surunun icinde zombiler kendilerini, cocuklar, ebeveynler ve onlarin ebeveynleriyle birlikte aileye yakin birimlerle birlestirirler.

Suru Icindeki Guc Duzeni :

Bir grup daha guclu ve daha hizli zombi, avlanmada ve beslenmede en bastadir.Beslenmelerini bolen herhangi bir zombiyle kotu bir sekilde ugrasirlar. Daha az guclu zombiler kendi kaderlerine razi gorunur ve bunu en iyi sekilde kullanmaya bakarlar.Butun zombiler konu avlanmak oldumu sogukkanli davranirlar.

Avlanma :

Konu avlanma oldugunda zombiler sasirtici sekilde bir uyumluluk gosterirler. Populer goruse ters olarak, dikkatli ve cabuk ogrenen varliklardir.Yeni donusmus bir zombi etrafda suursuzca sersemliyebilir, ama bir suruye dahil oldugu anda ogrenme kavisi keskin bir sekilde yukselir.Konusamadiklardan dolayi zombiler vucut hareketleriyle anlasirlar. Surunun birkac uyesinin, avi, digerlerinin saklandigi bir bolgeye surmeleri en cok kullandiklari stratejidir.

Avda gosterdikleri isbirligi beslenmeye basladiklari an yokolur.Cogu zombi, beslenme cilginliginda diger zombiler tarafindan ciddi yaralar alirlar.Ac zombiler kemik disinda hicbirsey birakmazlar; onu da icindeki ilik icin kirarlar.Iyi beslenmis zombiler besleyici beyine ve kemik iligine takilirlar.Ic organlari da surunun daha zayif uyelerine birakirlar.Yemek bol oldugu zamanlar zombiler paylasirlar.

Zombilerin cok sinirli menzilleri vardir.Vampirler, hizlica ve yorulmadan bir aksamda 20 mil katederken, bir zombi 24 saat icinde bir kac mil katettiginde sansli sayilir.

Zombi Evdeyken :

Bir zombi icin ev, bir sonraki ava kadar dinlenebilinicek guvenli bir yerden baska birsey degildir.Terkedilmis ev yada tamamen dosenmis bir ev olsun, zombiler dekorasyon yada rahatlik icin hic efor sarfetmezler.Hayattaki en guzel seyler icinde zombiler bir tek muzige tepki gostermektedirler.Zombiler gunduz de disari cikabildikleri icin gizlenme yerleri vampirlere gore daha cesitlidir.Bir zombi herhangi bir agacin altinda dinlenebilirken, bir vampir, gunes dogmadan once bir magara bulmali ya da kaba bir kulube insa etmelidir.Ama vampirlerin ustun uyum saglamalarina sahip olamayan zombiler, nadiren kentlere yayilirlar.

Hijyen :

Zombiler, vampirlerin tersine, yeterli derecede kulturlu olmadiklari icin topluma acik yerlere ve kalabaliklara sokulamazlar.Bu yuzden kisisel hijyenlerine dikkat etmelerine gerek yoktur.Kiyafetlerini pacavraya donene kadar giyerler.

Zombi Nufusu :

Vampirler agirlikli olarak 18 ila 35 yas grubundan gelmekteyken, zombiler her yas grubundan barindirmaktadirlar.Ortalama bir zombi 55 yasindadir ve disiler sayica daha ustundur.Zombiler saldirdiginda kacmalari daha zor oldugu oldugu icin, yaslilar ve zayiflar (yada hastaliklilar) zombi nufusunda cogunluktadir.

Bir yil bile yasayan zombi cok nadirdir.Zombi avcilari tarafindan imha edilmek ve kotu beslenme zombiler icin 2 ana olum sebebidir.

2. VE 3. ASAMADA ZOMBILER :

1960larin basinda Florida, Gainesville yakinlarinda yokedilmis bu iki ornak 2. ve 3. asama zombileri arasinda farklar icin iyi bir ornek teskil etmektedirler.

2. Asamadaki Zombi :

2. asamadaki zombi 2 gozune de sahiptir.Burnun bir kismi gitmistir ve agzin etrafindaki bolge ciddi olum gecirmeye baslamistir.Zombi, korkulur dusmanlik sunan, halen buyuk oranda bozulmamis bir tene ve sivri dislere sahiptir.

3. Asamadaki Zombi :

3. asamadaki zombinin her iki gozu, butun disleri ve burnunun cogu gitmistir.Eski gunlerde, insanlar sikca 3. asama zombilerine sopayla ve taslarla satasmayi spor haline getirmislerdi.Fakat bu sakacilarin cogu, 3. asama zombilerin, cenelerinde hala biraz gucle on kolu kisdirabilceklerini ve aninda virusu yayabilceklerini anladilar.

Hortlak

Mezardan çıkarak insanları korkuttuğuna inanılan yaratık, hayalet, zombi. Ölüp tekrar dirilen. Korku edebiyatı ve sinemasında; ruhen terk edildikten (ve muhtemelen çürümeye başladıktan) sonra bir varlık tarafından kontrol altına alınarak tekrar kullanılmaya başlanılan beden anlamında kullanılır (Namevt, ing. Undead). Söz konusu varlık bedenin eski sahibi olabileceği gibi, bir başkası da olabilir.

Ölen bir kişinin, mezarından çıkıp dolaşmasına “hortlaklık”, bunu yapana ise “hortlak” denir. İnanışa göre yaşarken kötülük edenler, başkalarının ağız tadını kaçıranlar, arabozucu ve dedikoducu, geçimsiz insanların ölünce hortlayacağına inanılır. Hortlak çoğunlukla yaşlı kimselerden olur. Gömüldüğü gece mezarından kalkar.

Eski Türklere göre eğer insan savaşta değil de yaşlılıkta ölürse onun Gök Tanrı tarafından Uçmak’a alınmayacağına inanılmıştır. Gene inanışlara göre hortlak gece mezardan kalkan, sırtında kefenle ortalıkta dolaşan bir yaşayan ölü’dür. Bunlar kızdıkları kimselere sataşırlar, hızlı koşarlar, ata binebilirler, silah kullanabilirler, insana kızabilirler, istediklerini döverler, sevdiklerini kaçırırlar, ev basarlar, yol keserler. İnanışa göre hortlağın saldırısından korunmak için mezarlık yakınlarından geçerken dua okumak gerekir. Söylentiler hortlakların genelde çirkin ve ürkütücü olduğunu, sırtında kefen ya da tabut taşıdığını söyler. Anadolu halk inançlarına göre bir kimsenin hortlaması uğursuz bir olaydır. Hortlayan kişinin ahiretten kovulduğuna inanılır. Hortlaklar dişi de olur, erkek de. Kimi hortlaklar “hayvan” kılığında gezer, çoklukla ıssız kalmış evlerde, tekin olmayan yerlerde, mezarlıklarda bulunurlar.

Griffon

Griffon; Fransızca sözcük. Geç Latince gryphus, yunanca gryps ya da gryops sözcüllerinden geldiği sanılıyor.

Yakındoğu ve Akdeniz mitolojinde yer alan, zamanla Türk mitolojisine de geçen aslan gövdeli, kanatlı ve kartal başlı; göğü, tan ağarışını, gücü ve bilimi simgeleyen düşsel varlık. Bir kaç çeşit betimlemesi daha olan mitolojik yaratık.

En çok bilineni; kuş ve aslan birleşimi şeklindeki biçimidir. Bazı efsanelerde kuşun türü söylenmezken, diğerlerinde kartal sözcüğü geçer, ender olarak da kanatları olmayan, salt kartal kafası ve aslan bedeninden oluşmuş bir yaratık olarak anlatılır. Yine anlatılara göre, son derece cesur ve gururlu hayvanlardır. Bunlar pençelerinde insan, at, hatta fil taşıyabilecek kadar büyüktürler. Aynı şekilde, pençe tırnaklarının kupa olarak kullanılabileceği söylenir. Hatta köprücük kemiklerinden de yay yapılabildiği ifade edilir. İsveçli tarihçi Olaus Magnus’a göre bu yaratıklar, Kuzey dağlarında yaşamış bir kuş cinsidir. Rivayetlere göreyse erkek bir griffon ile dişi bir at çiftleştiği zaman ortaya çıkan yaratıklara hipogrif denir. İngilizce gryphon diye de yazılır.

Çin efsanelerinde de gecen bir griffon türü ise geyik gibi boynuzları olan, pullarla örtülü başa ve bedene sahip ve aynı zamanda kartal pençeli ve kanatlı bir ejder olarak tasvir edilir. Bu kutsal hayvanın görülmesi, zafer ve barışın müjdecisi olarak yorumlanır.

Agoni (Can Çekişme)

“agoni” can çekişme demektir. nükleer patlama benzeri olaylarda ölen kişiler dışında her ölümde uzun ya da kısa süren bir agoni dönemi mevcuttur. agoni süresi birden ölümlerde çok kısadır(beyin kanaması,inhibisyon; kronik hastalıklardan ölenlerde.ise saatlerce ve hatta günlerce uzayabilir. agoni hali bir süre sonra ölümün ortaya çıkacağını belirtmesi bakımından olduğu gibi uzun süren agoni devrelerinde kişilerin yaptığı yasal işlemlerin geçerli olup olmamasının doğuracağı tartışma açısından da hukuki bir önem taşır. agoni döneminde bilinçte ve iradi hareketlerde bozulma meydana geldiğinden kişinin yaptığı mal satma, vasiyetname düzenleme, miras bırakma, evlat edinme, evlenme, vs., gibi hukuki işlemler hukuk bakımından geçersiz sayılmaktadır. bu nedenle bu işlemlerin geçerli olup olmadığına sonradan karar verecek hekimin bu akitlerin agoni döneminde yapılıp yapılmadığını ayırt etmesi lazımdır. bu ayırımı yapabilmek ve muayene sırasında yaklaşmakta olan ölümü belirleyebilmek için agoni belirtilerini bilmek gerekmektedir. bazı kişilerde çok nadiren bilinç sona kadar belli ölçüde açık kalabilir. agoni döneminde olan bir kişi bazen bir sır ya da bir olay hakkında gizlediği bilgiyi açıklar. böyle bir ifade, diğer kanıtlar ile uygunluğu bulunursa hukuki açıdan önem kazanabilir.

agoni belirtileri
agoni döneminde kişiye canlılık niteliklerini kazandıran 3 büyük sistem olan merkezi sinir sistemi, dolaşım ve solunum sisteminde ağır fonksiyon bozuklukları gelişir. kişinin bir süre sonra öleceğini gösterir. bu nedenle kişinin aktivitesinde büyük bir azalma olur, hareketsiz ve sakin görünür. dolaşım sistemindeki fonksiyon bozukluğu nedeni ile şoktaki görünüm gibi yüz solar, el ve ayakta soğuma başlar; önce ayaklar soğur, uzun süren agonilerde vücutta staza bağlı olarak mor lekeler gelişir; bradikardi ya da taşikardi gelişir. yüzde soğuk terlemeler olur, dudaklar morarır, alt çene düşer ve ağız açılır. halk arasında bu durum “çene alma” adını alır ve ölümün yaklaşmakta olduğunun bir işareti olarak kabul edilir.

yutma, ağız ve diğer reflekslerdeki azalma nedeni ile boğazda koyu tükürük birikir, düzeni bozulmuş olan solunum sırasında hırıltılar çıkar(cheyne stokes), üst göz kapakları düşer, göz aralık kalır, midriazis, korneada bulanıklık olur, ışık refleksi kaybolur. vücutta irade dişi hareketler oluşur. kişi bilinçsiz olarak kolunu, bacağını oynatır. irade dışı hareketler içinde en karakteristik olanı elde para sayar gibi hareketin görülmesidir. bu harekete “karfoloji” denir.

beş duyuda da bozukluklar olur. önce görme, sonra işitme ve hissetme duyuları bozulur. kişi konuşamaz, sorulan sorulara mırıltılarla cevap verir, ancak bunlar bilinçli cevaplar değildir.

son dönemde sayılan bütün bu belirtiler kaybolur, kişinin iyileşerek hayata döndüğü zannedilir, bu ilginç durum bitmekte olan canlılığın son reaksiyonudur ve yine çok ilginçtir ki bitmekte olan bir mumun son iri parıltısına benzemektedir. aslında bu, düşünülenin tam tersi bir olaydır ve kişi kısa bir süre sonra ölür.